Bescherming van de zenuwcellen van mensen met MS om afbraak te voorkomen

 

“Skintelligence on a mission” is de tag line van the•brainy•beaut – en het financieel bijdragen aan MS-onderzoek verricht aan het Amsterdam UMC vormt al vanaf het prille begin een belangrijk onderdeel van die missie. Daarom graag je aandacht voor onderstaande informatie van het MS Centrum Amsterdam over de nieuwe studie, die gefinancierd zal worden met opbrengsten van the•brainy•beaut.

De hersenziekte multiple sclerose (MS) wordt naast ontstekingen in de hersenen gekenmerkt door het verdwijnen van zenuwcellen. Dat verlies van zenuwcellen leidt in de loop van de tijd tot fysieke achtergang en problemen met het denkvermogen (cognitie). Er is geen behandeling die de progressie van MS kan stoppen. Het vinden van een behandeling die de zenuwcellen beschermt is één van de belangrijkste uitdagingen in het huidige MS-onderzoek.

Wij onderzoeken de biologische processen die leiden tot de afbraak van zenuwcellen. Recent hebben we gevonden dat ontsteking van de vliezen die om de hersenen heen zitten (de meningen*) leidt tot verlies van zenuwcellen. De ontstekingscellen in de meningen produceren schadelijke stoffen die in de hersenvloeistof terechtkomen om vervolgens direct en indirect schade te berokkenen aan de onderliggende hersenen. We zijn gaan uitzoeken hoe dit mechanisme in elkaar zit.

Proces van zenuwafbraak

Het niet goed functioneren van mitochondriën (de energiecentrales van cellen) in de zenuwcellen is een belangrijke factor bij het verdwijnen van zenuwcellen. Recent hebben we ontdekt dat ontsteking in de meningen leidt tot verandering van bepaalde cellen in de hersenen, de microglia. Microglia zijn onderdeel van ons afweersysteem in de hersenen en spelen een belangrijke rol bij de bescherming van de hersenen tegen allerlei schadelijke processen. In dit onderzoek werd gevonden dat ontsteking van de meningen bij MS kan leiden tot microglia die niet langer de hersenen beschermen. We denken dat de falende bescherming van de microglia leidt tot het niet goed functioneren van mitochondriën in de zenuwcellen en dat dit vervolgens leidt tot de afbraak van zenuwcellen. Hoe deze processen precies werken willen we graag onderzoeken.

Innovatieve methode

In de afgelopen jaren is er een revolutionaire nieuwe techniek ontwikkeld, zogenaamd single cell RNA sequencing (scRNAseq). Hiermee kunnen grote hoeveelheden individuele cellen tot in detail in kaart gebracht worden. We willen deze techniek gebruiken om zenuwcellen van mensen met MS met veel ontsteking van de meningen te vergelijken met zenuwcellen van mensen met MS met weinig tot geen ontsteking van de meningen en van mensen zonder MS. Daarmee hopen we te ontdekken welke biologische processen betrokken zijn bij het slecht gaan functioneren van mitochondriën en bij het verdwijnen van zenuwcellen.

Kosten

We maken voor deze studie gebruik van hersenmateriaal van overleden donoren van de Nederlandse hersenbank. De kosten verbonden aan deze techniek zijn ongeveer € 2.000 per donor. Ons plan is om materiaal van twaalf donoren te gebruiken: 

• 4 mensen met MS met veel ontsteking van de meningen

• 4 mensen met MS met weinig tot geen ontsteking van de meningen

• 4 mensen zonder hersenziekte

De totale kosten bedragen € 24.000.

Onderzoeker

Dr. Maarten Witte maakt deel uit van de MS onderzoeksgroep van de afdeling Moleculaire Cel Biologie en Immunologie van Amsterdam UMC. Daar bestudeert hij de moleculaire oorzaken van zenuwcel-verlies bij progressieve MS patiënten met behulp van de nieuwste technieken.

*) Uitspraak meningen: klemtoon op tweede lettergreep, g uitspreken.

© MS Centrum Amsterdam

Het wordt gewaardeerd wanneer je dit artikel deelt op social media. Het gebruik van de tekst echter is pas toegestaan na uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van het MS Centrum Amsterdam – ook wanneer het slechts een deel of enkele delen betreft. Voor het gebruik van de afbeeldingen heb je toestemming nodig van the•care• connection: thebrainybeaut@thecareconnection.nl