Wellicht sta je sceptisch tegenover collageenpoedertjes en de huidverbeterende, anti-aging effecten die daaraan worden toegeschreven.. Als dat zo is, dan begrijp ik je volledig. Aanvankelijk hadden collageen supplementen ook voor mij zó de schijn tegen, dat ik de werking daarvan verwees naar het rijk der Amazon en AliExpress-fabeltjes.
Sommige reviews, verkoopinformatie en (te) veelbelovende claims zijn daar nog steeds helemaal op hun plaats – de hoeveelheid fabeltjes over collageensuppletie en de bijbehorende producten zal nog wel even gigantisch blijven. Maar er bestaan ook nogal wat aanwijzingen dat collageensuppletie écht mooie dingen kan doen.
Ontfabelen
Daarom vind je hier de komende maanden het Dossier Collageen Supplementen, dat deels “ontfabelend” zal zijn. Want ergens in de afgelopen zomer stelde ik mezelf de vraag: “Maar wát als sommige van die collageen supplementen nou wel echt iets doen? Wat zou dat dan bijvoorbeeld kunnen betekenen voor al die verdrietige gevallen waarbij een verbeterde collageenproductie geen ijdeltuiterige luxe is – maar een belangrijk verschil zou maken?” Ik dacht daarbij bijvoorbeeld aan het herstel van grote wonden, als gevolg van ongeluk of operatie – maar ook aan gewrichtsklachten. En na enkele uren literatuuronderzoek wist ik: er bestaan aanzienlijk wat aanwijzingen dat collageen-peptiden inderdaad zouden kunnen bijdragen aan sneller, beter wondherstel – en dat ze mogelijk van waarde kunnen zijn bij de behandeling van aandoeningen van het bewegingsapparaat. Uiteraard zijn dat nog slechts aanwijzingen – er is nog veel meer onderzoek nodig voordat claims in die richting gedaan mogen worden.
Maar het onderzoek dat al verricht is, heeft al behoorlijk wat inzichten opgeleverd. Inzichten die cosmetisch gezien interessant kunnen zijn wanneer je – anders dan ik – geen “veggie met een vegan-hobby” bent.
Collageen-peptiden: een korte uitleg
In toekomstige artikelen zal ik meer uitgebreid aandacht besteden aan collageen, de verschillende collageen-peptiden – en de verschillen in/door oorsprong (bijvoorbeeld: varken of vis). Maar hier alvast een korte uitleg over collageen-peptiden in het algemeen.
“Kleine eiwitten” die met gejokkebrok de collageenproductie verhogen
Collageen is een groot eiwit – een groot eiwit molecuul om precies te zijn – waarvan peptidenketens de bouwstenen vormen. Peptiden worden wel “kleine eiwitten” genoemd omdat ze – in tegenstelling tot de “grote jongens” – slechts een gering aantal aminozuren bevatten. Net zoals bij mensen, is collageen ook bij dieren een zeer belangrijk onderdeel van het bindweefsel. Dat dierlijk bindweefsel vormt dan ook de basis van collageen supplementen. Varkenshuid, runderhuid, vissenhuid, borstbeenderen van kippen en volledige kwallen*: het wordt allemaal gebruikt om collageen-peptiden te verkrijgen. Dat gebeurt in de regel met behulp van enzymatische hydrolyse – een proces waarbij molecuul-bindingen worden gesplitst met behulp van waterelementen. (Dat klinkt trouwens wat “chemischer” dan het is; onze voedselvertering berust bijvoorbeeld voor een deel op enzymatische hydrolyse)
Op die wijze ontstaan verschillende zeer kleine bioactieve peptiden, met
eigenschappen die worden bepaald door specifieke combinaties van aminozuren. Zo bestaan er bijvoorbeeld collageen-peptiden met anti-oxidatieve eigenschappen, terwijl andere antibacteriële kenmerken bezitten.
Anders dan collageen worden die collageen-peptiden
gemakkelijk verteerd door maagenzymen, waarna ze worden geabsorbeerd en getransporteerd naar de bloedcirculatie. Waarna ze eenmaal in de huid zijn aangekomen, stimuleren ze de productie van collageen. Hoe collageen-peptiden dat doen, is nog niet exact bekend – maar volgens sommige onderzoekers komt dat door
“gejokkebrok” tegen de fibroblasten:
“In the skin, collagen peptides act as false collagen degradation peptides which send a false signal in the fibroblast cells to synthesize new collagen fibres.” Fibroblasten krijgen het valse signaal dat er collageen wordt afgebroken – waarop die overgaan tot het vormen van nieuw collageen. Nieuw collageen betekent in dit geval meer collageen – en meer collageen is in anti-aging opzicht tja... méér.
*) Meer specifiek: de Rhopilema esculentum – een kwal die geen Nederlandse naam heeft maar Flame Jellyfish in het Engels werd gedoopt.
