Panthenol is de INCI-naam voor de stabiele, biologisch actieve alcoholvorm van pantotheenzuur (vitamine B5): dexpanthenol. Omdat panthenol na het aanbrengen op de huid wordt omgezet in pantotheenzuur (vitamine B5) wordt het vaak “pro-vitamine B5” genoemd. In het Engels wordt vaak gesproken over “D-Panthenol”.
Panthenol is geen nieuw ingrediënt – Bayer verwerkte het al zo'n 70 jaar geleden in de allereerste Bepanthen® Zalf. Ter gelegenheid van dit jubileum verscheen vorig jaar in The Journal of Dermatological Treatment (Impact Factor 1.890*)
“Topical use of dexpanthenol: a 70th anniversary article” – een artikel waarin alles te lezen is over de belangrijkste toepassingen van panthenol en de nieuwste inzichten in de werking ervan (die nog steeds niet volledig is verklaard) Onderstaand de belangrijkste feiten.
Goede moisturizer
Panthenol is al in een concentratie van 1% een
goede moisturizer, die de huid beschermt tegen vochtverlies. Het
helpt een aangetaste huidbarrière te herstellen, terwijl het tevens ruwheid en ontstekingsreacties vermindert.
Alternatief voor hydrocortisone
Bij de behandeling van atopisch eczeem kan een formule met 5% panthenol een
alternatief zijn voor formuleringen met 1% hydrocortisone – zonder bijwerkingen te veroorzaken.
Anti-microbieel
Panthenol heeft een
anti-microbiële werking en wel tegen stafylokokken – een bepaalde groep bacteriën die overal aanwezig zijn, maar die in een beschadigde huid (nare) ontstekingen kunnen veroorzaken. Een relatief onschuldig voorbeeld van zo'n ontsteking is een zogeheten
steenpuist, die wordt veroorzaakt door de Staphylococcus aureus.
Bevordert wondgenezing
Dat panthenol wondgenezing bevordert en versnelt is uitvoerig onderzocht en aangetoond, maar is nog niet volledig verklaard. Vrij recent werden
nieuwe inzichten verkregen in de moleculaire mechanismen die ten grondslag liggen aan dit huidherstellend effect, door het bevorderen van de groei van fibroblasten. Fibroblasten zijn zeer belangrijke cellen in onze huid, onder meer verantwoordelijk voor de vorming van collageen en elastische vezels.
Contactallergeen
Alhoewel panthenol op zeer grote schaal wordt gebruikt voor de verzorging van de atopische (kinder-) huid, kan het in
zeldzame gevallen een allergische huidreactie veroorzaken.
Moleculair gewicht (molaire massa): 205,25 g/mol.
Laatste update: 17 juni 2020
*) Clarivate Analytics, Journal Citation Reports®