Lanolin is de INCI-naam voor wat wij in het Nederlands kennen als lanoline. Het wordt ook wel wolvet genoemd en sommige producenten spreken liever van “wolwas”, wellicht omdat ze dat esthetischer vinden klinken. Als
talg (sebum) van schapen lijkt “vet” echter een betere beschrijving.
Lanoline wordt verkregen door het met zeep en soda wassen van ruwe schapenwol, waarna men het water laat verdampen. Aansluitend wordt de lanoline geraffineerd en gezuiverd, waarbij het wordt ontdaan van pesticiden. Door de herkomst heeft lanoline een specifieke geur, die niet door iedereen aangenaam wordt gevonden. Zoals bij veel meer natuurproducten, is de ene lanoline de andere niet:
de samenstelling ervan kan verschillen, afhankelijk van het schaapsoort, de geografische locatie, de productiewijze, de zuivering etc.
Lanoline is een
complexe mix van 33 alcoholen en 36 vetzuren, waaronder
cholesterol. Het heeft als unieke eigenschap dat het zich met 25-30% water laat mengen en wordt gemakkelijk door de huid opgenomen. Dusdanig gemakkelijk, dat lanoline een goede basis vormt voor
aflevertechnieken (voor geneesmiddelen) Lanoline-lipiden hebben dan ook
grote overeenkomsten met de lipiden in het stratum corneum (de bovenste laag) van onze huid. Daarnaast heeft lanoline
overeenkomsten met vernix caseosa, het
beschermde laagje dat de huid van ongeboren baby's beschermt, zodat de huid zich goed kan ontwikkelen. Lanoline wordt als moisturizer en emulgator verwerkt in cosmetica, maar ook in geneesmiddelen en zelfzorg-producten voor de (droge) huid. Een mooie, innovatieve toepassing is het verwerken van lanoline in minerale zonbescherming: lanoline lijkt dan niet alleen de
effectiviteit van de SPF te verhogen, maar ook de
antioxidatieve capaciteit van de formule. In cosmeticaland werd lanoline de afgelopen jaren beroemd als (ingrediënt in) lipbalm en -gloss, wat in gang werd gezet door een dame die lanoline gebruikte voor de behandeling van haar tepelkloven en het aansluitend ook voor haar lippen begon te gebruiken. Er bestaan inderdaad
enkele aanwijzingen dat lanoline daarbij kan helpen. Echter, volgens de
NHG-Standaard Zwangerschap en Kraamperiode “is nooit aangetoond dat het gebruik van crèmes of zalven de voorkeur heeft boven niets doen”.
Lanoline bevat wolalcoholen, vetalcoholen en vetzuren. Het waren de wolalcoholen die lanoline tientallen jaren geleden “berucht” maakten als contactallergeen. Inmiddels weten we dat daaraan ook
oxidatie debet is, mogelijk door het ontstaan van haptenen. Maar dit maakt lanoline (of een wolalcohol) geen “slecht” ingrediënt, ook al laten sommige producenten je dat graag geloven (voornamelijk om je ervan te overtuigen hoe “goed” en “veilig” hún producten wel niet zijn)
Lanoline-allergie in perspectief
Niemand minder dan
dr. Albert M. Kligman – de Amerikaanse dermatoloog aan wie we tretinoïne als anti-acne én anti-aging middel danken – brak al in de jaren 80 en 90 een lans voor lanoline. In zijn eerste publicatie
“Lanolin allergy: crisis or comedy” plaatste hij lanoline-allergie in perspectief. Zijn tweede publicatie over dit onderwerp gaf hij de veelzeggende titel
“The myth of lanolin allergy”. Daarin stelt hij: “
Lanolin has the reputation of being an important contact sensitizer. The market place abounds with products that are labeled “lanolin free”. In fact, lanolin is at most a weak contact allergen. The supposed hazards of sensitization to lanolin products are a resultant of faulty science and failure to appreciate the limitations of patch testing. Lanolin allergy is a myth created mainly by overzealous professional patch testers.”
Ook
Nederlandse dermatologen benadrukken dat wolalcohol-allergie relatief weinig voorkomt: < 1% bij patiënten met atopisch en chronisch eczeem, die i.c. een risicogroep vormen. Daarnaast is er
de omvangrijke analyse die verscheen in het vooraanstaande British Journal of Dermatology, waarin de auteurs concluderen:
“This study illustrates that lanolin sensitization has remained at a relatively low and constant rate even in a high-risk population (i.e. patients with recent or active eczema)” Tot slot leverde
deze studie aanwijzingen op dat lanoline meestal probleemloos gebruikt kan worden door personen die positief getest zijn op lanoline-allergie.
Lanoline-allergie? Dan is dit wellicht goed om te weten
Wanneer er bij jou een allergie voor lanolone is vastgesteld, dan is het wellicht goed om te weten dat wolalcoholen ook verwerkt worden in sommige geneesmiddelen voor de huid, zoals bijvoorbeeld hydrocortisonzalf FNA, triamcinolonzalf FNA en vette wondgazen. Daarnaast is bekend dat
personen met een wolalcohol-allergie ook kunnen reageren op sommige “fatty alcohols” die we heel vaak tegenkomen in huid- en haarverzorgingsproducten. Dat zijn alle drie vetalcoholen die voorkomen in lanoline, maar die ook synthetisch of petrochemisch worden geproduceerd:
⧫ cetylalcohol – INCI: Cetyl Alcohol
⧫ stearylalcohol – INCI: Stearyl Alcohol
⧫ cetostearylalcohol – INCI: Cetearyl Alcohol
Een overzicht van zelfzorg- en geneesmiddelen met wolalcoholen kun je
hier vinden. Alternatieven bestaan er uiteraard ook, dus het is aan te raden om bij je arts en/of apotheker aan te geven dat je allergisch bent voor lanoline. De eerste kan je een alternatief voorschrijven – de tweede zal er op toezien dat je niet naar huis gaat met een geneesmiddel dat een allergische reactie kan veroorzaken.
INCI-naam:
LANOLIN
Moleculair gewicht (molaire massa): lanoline bevat 33 alcoholen met een groot moleculair gewicht.
Voorbeeldig: Frank Body Lip Balm Original
Frank Body heeft in deze niet-plakkerige Lip Balm (die overigens ook in verschillende kleurtjes te verkrijgen is) lanoline gecombineerd met fijne plantaardige ingrediënten.
Druivenpitolie bijvoorbeeld, die zo rijk is aan antioxidanten. Maar ook
kokosolie ontbreekt niet, die een droge huid net zo veilig en effectief verzorgt als minerale olie. Tot slot bevat de Balm een hoge concentratie van de minder bekende
saffloerolie – die een hoge concentratie linolzuur en vitamine E bevat. Linolzuur is een essentieel omega-6 vetzuur dat belangrijk is voor de barrièrefunctie van de huid en vitamine E is tja, misschien wel de meest beroemde antioxidant.
Een 15 ml tube Frank Body Lip Balm Original is bij Douglas verkrijgbaar voor € 10,36*
❥ bestellen en met je aankoop de zorg van Dokters van de Wereld aan Oekraïense vluchtelingen in
Nederland steunen
❥ bestellen en met je aankoop de zorg van Dokters van de Wereld aan Oekraïense vluchtelingen in
België steunen
❥❥ In beide gevallen steun je met je aankoop ook het werk van Dokters van de Wereld aan de grenzen van Oekraïne en hun werk ín Oekraïne, zodra dat weer mogelijk is.
Bij Lookfantastic kost de 15 ml tube Frank Body Lip Balm Original € 10,45*
❥ bestellen en met je aankoop de zorg van Dokters van de Wereld aan Oekraïense vluchtelingen in
Nederland steunen
❥ bestellen en met je aankoop de zorg van Dokters van de Wereld aan Oekraïense vluchtelingen in
België steunen
❥❥ In beide gevallen steun je met je aankoop ook het werk van Dokters van de Wereld aan de grenzen van Oekraïne en hun werk ín Oekraïne, zodra dat weer mogelijk is.
*) Prijzen per 22 maart 2022
COLLAB-INFO
Frank Body heeft niet betaald voor de vermelding van de Lip Balm en heeft op geen enkele wijze getracht invloed uit te oefenen op bovenstaande informatie. De opbrengst van deze factsheet is bestemd voor Dokters van de Wereld Nederland en België, om (psycho)medische bijstand te bieden aan vluchtelingen uit, en (zodra weer mogelijk) bewoners van Oekraïne: wanneer je de balm bestelt via bovenstaande ❥ links dan ontvangen zij de commissie over je totale aankoopbedrag, die oploopt tot 10%. Meer informatie over deze wijze van fondsenwerving kun je hier vinden.
Ze worden het minst vaak gelezen, maar juist het meest vaak “overgeschreven” – en vormen de basis van the•brainy•beaut: de factsheets. Deze samenvattende overzichten van de werking van een ingrediënt, zoals die op wetenschappelijke wijze is vastgesteld, dienen om jou zélf de mogelijkheid te bieden de diverse bronnen te raadplegen en vergelijken. Dit omdat helaas nog steeds veel te veel merken wetenschappelijke studies zó “interpreteren” dat die bij hun claims passen – of daartoe zelfs doodleuk “feiten” verzinnen. Datzelfde wordt gedaan om ingrediënten van concurrenten te bashen ter meerdere glorie van de eigen producten; soms worden daarbij ingrediënten als “onveilig” afgeschilderd en soms als minder of zelfs helemaal niet effectief. Vaak wordt in die gevallen geen (wetenschappelijke) bron vermeld – of gebeurt dat op een wijze die het lastig maakt om de studie of whitepaper i.c. te vinden.
Omdat ik in 2021 te weinig nieuwe reviews en andere artikelen publiceerde, zou de Top 21 over dat jaar te veel een herhaling worden van de Top 20 van 2020. Daarom besloot ik de Top 21 uit factsheets te laten bestaan – maar het publiceren daarvan werd in december 2021 vrij letterlijk verziekt door COVID-perikelen. Achteraf gezien blijkt dat helemaal geen onhandige samenloop van omstandigheden: nu vormt de Top 21 een serie waarvan de opbrengsten bestemd zullen zijn voor Dokters van de Wereld – en daarmee voor de slachtoffers van de oorlog in Oekraïne.
© Overschrijven mag, maar een link naar deze factsheet of een ander bedankje is dan uiteraard wel zo deftig. En onthoud: er is een speciale plaats in de hel voor copycats die jatten uit een artikel waarvan de opbrengsten bestemd zijn voor de medische zorg voor vluchtelingen en oorlogsslachtoffers ;-)
Laatste update: 23 maart 2022
