Omdat ik nog menstrueer mag ik er van sommige vrouwen niet over meepraten, maar ook hier doemt de in de verte de Grote M aan de horizon op. Doemen – want alhoewel ik me verheug op het menstruatie-vrije leven dat dan aanbreekt (net zoals dat mijn omgeving waarschijnlijk uitziet naar een Mariëlla zonder PMS 😀) weet ik ook dat met de menopauze voor veel vrouwen een periode begint die nogal wat ongemakken brengt, zowel lichamelijk als mentaal. Daarnaast is de menopauze slecht nieuws voor de vrouwenhuid. Slecht nieuws waarop ik liever ben voorbereid, zodat ik mijn huidverzorgingsroutine kan aanpassen. Die aanpassing gaat geen klein klusje worden, want de gevolgen van de menopauze voor de huid zijn even fors als vervelend.
Overgang en menopauze
De
menopauze is de allerlaatste menstruatie. Of de menopauze begonnen is kan dus pas achteraf worden bepaald: als je een jaar lang niet ongesteld bent geweest heb je de menopauze gehad. Maar daarmee is de overgang nog niet voorbij – die behelst de jaren met een veranderende cyclus én de eerste menstruatie-vrije jaren, met de mogelijke klachten van dien.
Tijdens onze vruchtbare jaren (de jaren waarin we menstrueren) zijn de eierstokken (ovaria) de belangrijkste producenten van oestrogenen. Na de menopauze stopt die productie volledig, waardoor we véél minder oestrogenen in ons lichaam en dus ook in onze huid hebben. Ondanks dat de daling enorm groot is, komen we na de menopauze niet volledig zonder oestrogenen te zitten: er worden dan nog kleine, maar significante hoeveelheden oestrogenen aangemaakt door
andere organen, zoals de lever, het hart, de hersenen en – jawel – de huid. Toch kunnen we – zeker vanuit cosmetisch opzicht – na de menopauze speken van een 'tekort' aan oestrogenen. Onze huid bevat bijvoorbeeld oestrogeen-receptoren in de keratinocyten, fibroblasten en talgklieren en die zitten daar natuurlijk niet voor niks.
Het slechte nieuws
Een dunnere, slappere huid
Elk jaar na de menopauze neemt de
dikte van de huid met 1,13% af en de hoeveelheid collageen met 2%. (Collageen komt van het Griekse κολλώ dat 'samenbinden' betekent – wat een kernachtige samenvatting is van dit lijmvormende eiwit in onze huid.)
Daarnaast wordt aangenomen dat collageen type I en III (de belangrijkste collageen-typen in onze huid) tijdens de eerste vijf jaren na de menopauze
afnemen met maar liefst 30%. Door de afname van collageen wordt de huid slapper waardoor de gezichtscontouren verminderen, rimpels dieper worden en de poriën grover.
Bij blanke vrouwen bestaat tussen het aantal jaren sinds de menopauze en het verlies van stevigheid een
sterker verband dan met het ontstaan van rimpels. Het slapper worden van de huid en het verlies van gezichtscontouren worden daarom wel genoemd als de eerste tekenen van een postmenopauzale huid.
Minder bescherming tegen vrije radicalen
Vrije radicalen en oxidatieve stress – zoals bijvoorbeeld veroorzaakt door UV-straling – krijgen
veel meer kans de huid vroegtijdig te verouderen en het DNA daarvan te beschadigen, wat weer kan leiden tot
pigmentvlekken en in het ergste geval huidkanker. Dat vrije radicalen en oxidatieve stress na de menopauze nog schadelijker zijn dan daarvoor komt doordat de beschermende werking van oestrogenen nagenoeg is weggevallen.
Droger en gevoeliger voor irritatie
Oestrogenen spelen ook een rol bij de uitrijping van
keratinocyten en daarmee bij de vorming van de lipiden ('vetjes') waaraan de huid voor een aanzienlijk deel haar barrière-functie dankt. Na de menopauze wordt de huid
droger en gevoeliger voor irritatie.
Geen klein klusje dus...
De bovenstaande opsomming is (helaas!) niet volledig, maar maakt wel al akelig duidelijk dat na de menopauze een anti-aging huidverzorgingsroutine nóg meer moet doen dan in de jaren daarvoor. Anti-oxidanten en UV-bescherming worden bijvoorbeeld nog belangrijker, evenals ingrediënten die de collageen-productie stimuleren.
Daarnaast bestaan er mogelijkheden om het gebrek aan oestrogenen aan te vullen die het overwegen waard zijn. Naast geneesmiddelen die alleen met een arts-recept verkrijgbaar zijn, bestaan er vrij verkrijgbare supplementen en huidverzorgingsproducten waarvan de bestanddelen een werking hebben die overeenkomt met die van oestrogenen.
Tips zijn meer dan welkom!
Ik weet nog niet precies hoe ik mijn anti-aging routine straks ga aanpassen, maar dát ik het ga doen staat vast. Sterker nog, ik ga al beginnen met de voorbereidingen... Daarbij zijn goede tips méér dan welkom, dus mocht je die voor me hebben: ik lees ze heel graag!
