1. Er bestaan verschillende soorten retinol
Waar het anti-aging huidverzorging betreft bestaat er maar één echte vitamine A: retinol (dat dan ook heel letterlijk vitamine A betekent) Toch wordt vaak anders beweerd - soms gemakshalve, soms uit onwetendheid en soms helaas ook uit welbegrepen commercieel belang.
Wel bestaat er een behoorlijk aantal bio-chemische verbindingen die een structuur hebben die verwant is aan retinol: de zogeheten
retinoïden. Van die retinoïden wordt vooral retinylpalmitaat nog steeds te vaak aangeduid als vitamine A of retinol. Ook wordt tretinoïne nog wel eens verward met retinol. Retinylpalmitaat is echter bepaald geen equivalent van retinol en tretinoïne is géén vitamine A - over de verschillen kun je
hier alles lezen.
2. Retinylpalmitaat is een beter ingrediënt dan retinol
Ik hoorde het van de week nog van een beauty-professional: "Pure retinol is zeer onstabiel en oxideert vrijwel meteen zodra het in een serum of crème verwerkt wordt. Merk X heeft daarom gekozen voor een ester van retinol ofwel retinylpalmitaat" Het is absoluut waar dat retinol uiterst gevoelig is voor licht en lucht. Daarom is het zo belangrijk om een retinol-product te kiezen dat licht- en lichtdicht verpakt is, bij voorkeur in een pompflacon. Maar retinol laat retinylpalmitaat vér achter zich in werking: die is ruim twee keer zo sterk... over een beter ingrediënt gesproken.
Dat producenten toch kiezen voor retinylpalmitaat is mogelijk gewoon een kosten-kwestie: retinol is kostbaarder dan de ester, vooral wanneer het een gestabiliseerde vorm is - en een pompje is duurder dan een pot. Om die reden mag aan een pot crème met retinylpalmitaat dus ook nooit hetzelfde prijskaartje hangen als aan een serum met retinol.
Overigens hoeft een crème of serum met retinylpalmitaat niet per se slechter te zijn dan een retinol-serum. Daarbij hangt veel af van de rest van de formule en de concentratie retinylpalmitaat; de werking 1% van de ester is ruimschoots dezelfde als van
0,4% retinol.
3. Tretinoïne is beter dan retinol
Crème met 0,05% tretinoïne is al jaren de gouden standaard die wetenschappers hanteren om het anti-aging effect van andere middelen aan te relateren en dit zal nog wel een tijdje zo blijven. Dit maakt tretinoïne echter niet beter dan retinol: deze twee retinoïden doen als anti-aging ingrediënt niet of nauwelijks voor elkaar onder. Niet zo vreemd ook, als je bedenkt dat
de huid retinol omzet in tretinoïne. Dat neemt echter niet weg dat ook het effect van retinol wordt vergeleken met dat van tretinoïne. Daarbij wordt in het algemeen gesteld dat het om hetzelfde effect te sorteren het percentage retinol tien keer hoger moet zijn dan dat van tretinoïne - hetgeen wordt bevestigd door deze
studie. De meest voorgeschreven percentages tretinoïne zijn 0,025%, 0,05% en 0,1% - de retinol-equivalenten daarvan zijn dus 0,25%, 0,5% en 1,0%.
4. Retinol geeft geen bijwerkingen
Retinol wordt dus tretinoïne en geeft daarmee in hoge percentages dus soortgelijke bijwerkingen: roodheid, irritatie, droogheid, schilfering en een brandend of prikkelend gevoel. Het gebruik van retinol dien je daarom - net zoals dat van tretinoïne - voorzichtig op te bouwen. Opbouwen kun je doen door te beginnen met een product met een (zeer) laag percentage retinol, waarna je na enkele weken overstapt op een product met een (iets) hoger percentage. Dat kun je dan herhalen totdat je huid toe is aan een product met 1,0% retinol. Een tweede mogelijkheid is om direct te beginnen met een hoger percentage retinol, maar je huid tussendoor pauzes te gunnen om te wennen: eerst twee keer per week, daarna om de dag en als ook dat goed gaat, dagelijks.
Een klein beetje last van bijwerkingen in de eerste weken van het gebruik is echter bijna niet te vermijden - ook niet als je een mooie formule gebruikt die bestanddelen bevat die de irritatie en droogheid verminderen en ook niet als je het gebruik van retinol stap voor stap opbouwt. Daarnaast is het gebruik van zonbescherming met minimaal SPF 30 noodzakelijk, want retinol maakt je huid gevoeliger voor zonverbranding.
5. Elk product met dezelfde concentratie retinol doet hetzelfde
Op dit punt verschillen retinol-producten van tretinoïne-crèmes, waarbij het niet uitmaakt welk merk je gebruikt (zo lang je maar bij de tretinoïne-gels uit de buurt blijft: die bevatten zeer veel alcohol, maar geen ingrediënten die het 'uitdrogende' effect van alcohol tegengaan) Een formule met retinol kan echter ingrediënten bevatten die de werking van retinol ondersteunen, zoals bijvoorbeeld de vitamines C en E. Ook kan er een ingrediënt aan zijn toegevoegd dat een specifiek probleem extra aanpakt, zoals bijvoorbeeld alpha-arbutine tegen hyperpigmentatie.
Verder maakt het een verschil of de retinol gestabiliseerd is. Het is onbekend hoe groot dit verschil is, maar het is zeker een significant verschil. Dit omdat van gestabiliseerde retinol meer aan de huid wordt afgeleverd dan van niet-gestabiliseerde. Retinol is zoals gezegd heel gevoelig voor licht en lucht en daardoor kan het aangetast raken - en dus in werkzaamheid inboeten - voordat het door de huid is opgenomen. Als je zeker wilt weten dat alle retinol die je op je huid aanbrengt ook de plaats van bestemming bereikt, kies dan voor een product met gestabiliseerde, ingekapselde retinol. Zo'n zogeheten 'aflevertechniek' wordt onder meer toegepast door Dermalogica. Je kunt
hier lezen hoe het in z'n werk gaat.
6. Producten met retinol zijn duur
Het is waar, veel producten met retinol zijn vrij kostbaar. Soms is een wat hogere prijs terecht, bijvoorbeeld wanneer ingekapselde retinol is verwerkt in een innovatieve formule met meerdere ster-ingrediënten. Soms is het regelrechte onzin.
Feit is in elk geval dat je dankzij The Ordinary heel eenvoudig én voordelig retinol aan je routine kunt toevoegen: je vindt er
serums met 0,1%, 0,2%, 0,5% en 1% retinol voor een klein prijsje.
7. Een product met retinol kun je niet in de zomer gebruiken
Onzin. Eenmaal opgenomen in de huid wordt retinol beschermd tegen zonlicht, waarschijnlijk door retinol-bindende eiwitten die van nature in de huid aanwezig zijn - zo leert
deze studie. Retinylesters blijven echter onbeschermd: daarvan verdwijnt 80% als sneeuw voor de zon. Daarnaast is onze huid in de lente en zomer minder droog: een plezierige bijkomstigheid, omdat retinol in de eerste weken van het gebruik de huid iets droger kan maken.
8. Je kunt retinol niet samen met een AHA gebruiken
Waar en niet waar. Een AHA, zoals bijvoorbeeld
glycolzuur, verwijdert dode huidcellen waardoor retinol beter kan worden opgenomen. Daarnaast bestaan er sterke aanwijzingen dat gelijktijdig gebruik van retinol en glycolzuur zorgt voor een
grotere biologische beschikbaarheid van tretinoïne, het vitamine A zuur waarnaar retinol door de huid wordt
omgezet. Maar een combinatie van retinol en glycolzuur in hoge concentraties is voor bijna elke huid te veel.
9. Retinol werkt als exfoliant
Retinol doet een heleboel voor de huid, maar exfoliëren is er niet één van. De schilfering die kan optreden tijdens de eerste weken van het gebruik van retinol in een hogere concentratie is een bijwerking, meer niet. (Een milde, niet-mechanische exfoliant kan trouwens helpen die schilfering te verminderen.) Wél stimuleert retinol een gezonde celdeling, waardoor de wat oudere huid dode huidcellen weer wat sneller afstoot.
